Płyta fundamentowa to element konstrukcyjny budynku. Jej głównym zadaniem jest przekazywanie w sposób bezpośredni obciążeń do gruntu. Jeśli wiadomo, gdzie ma stanąć dana nieruchomość, warto zastanowić się nad jej posadowieniem. W przypadku domów jednorodzinnych płyta fundamentowa to popularne rozwiązanie. Jej wykonanie dobrze jest zlecić doświadczonej firmie budowlanej. Trudno jest się tym zająć samodzielnie, bo budynek musi mieć odpowiednie podłoże. Prym wiodą tutaj żelbetowe płyty fundamentowe.

Jak powstaje płyta fundamentowa?

W zasadzie wykonanie płyty fundamentowej obejmuje pięć etapów:

1. Usunięcie humusu i wytyczenie fundamentów – płytę wykonać można na terenie oczyszczonym i wyrównanym. Humus to górna warstwa gleby o grubości do 30 cm.
2. Budowa warstwy drenażowo-podkładowej – podbudowa na ogół wykonywana jest z piaskowej pospółki. To materiał, który łatwo można zagęścić. Alternatywnym rozwiązaniem jest drobny kamień. Jest to materiał, który nie podciąga wilgoci i chroni przed szkodnikami ziemnymi. Jednak taka podbudowa jest znacznie droższa. Poza tym są pewne problemy z zagęszczaniem kamienia. Nie jest to więc rozwiązanie zbyt popularne. Po zagęszczeniu warstwy drenażowo-pdkładowej można wylać podkład z chudego betonu. Jego grubość to zwykle 10-15 cm.
3. Zbrojenie i wylanie płyty fundamentowej – podstawą jest kompletne zbrojenie. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na zbrojenie w miejscach, w których mają stanąć docelowo ściany nośne. Na zbrojenie wylewana jest specjalna zaprawa betonowa. Standardowo płyta fundamentowa ma do 30 cm grubości. Jej powierzchnia jest posadzką dolnej kondygnacji danego budynku. Dlatego wszystkie instalacje podziemne muszą być przez nią we właściwy sposób poprowadzone. Czasem płyta jest wyposażona w ogrzewanie podłogowe, co trzeba odpowiednio wcześniej przewidzieć.
4. Montaż izolacji termicznej – odbywa się to na ogół na górze płyty. Rzadziej izolacja znajduje się na podkładzie z chudego betonu. Wykorzystuje się tutaj np. styropian typu dach/podłoga.
5. Montaż izolacji przeciwwilgociowej – to również bardzo ważny element. Wyjątkiem są płyty wylane z wodoszczelnego betonu. Są one jednak drogie i stosowane bardzo rzadko. Izolacja przeciwwilgociowa standardowej płyty nie jest trudna do wykonania. Wystarczy sięgnąć po poliestrową folię fundamentową. Można też zastosować papę termozgrzewalną lub specjalne preparaty bitumiczne.

Zalety płyty fundamentowej

Płyty fundamentowe mają niewątpliwie wiele zalet i dlatego są rozwiązaniem coraz popularniejszym. Ich podstawowym atutem jest szybkość wykonania. Płyty fundamentowe można dość szybko przygotować, co znacznie przyspiesza wznoszenie całego budynku. To doskonały wybór w przypadku nowoczesnych domów prefabrykowanych i nie tylko.

Płyty fundamentowe cechują się doskonałą izolacją termiczną. Można je w łatwy sposób zaizolować. Nie trzeba bowiem wykonywać dodatkowych izolacji poziomych i pionowych, które są konieczne w przypadku tradycyjnych ław i ścian fundamentowych. Warto także wspomnieć o dużej stabilności płyt fundamentowych. Są one elementem monolitycznym i wygrywają znacznie pod tym kątem z ławami i ścianami fundamentowymi. Sprawdzają się doskonale na gruntach o małej nośności, niejednorodnych, o wysokim poziomie wód gruntowych, podatnych na osadzanie czy na terenach szkód górniczych. W tym przypadku obciążenie danego budynku jest rozkładane na znacznie większą powierzchnię niż ma to miejsce przy standardowych fundamentach.

Prace ziemne są tutaj znacznie prostsze. Wykopy są bowiem płytsze, co oczywiście skraca czas budowy. Pozwala także na mechaniczne wykonywanie prac. Grunt pod płytę fundamentową wymaga jednak odpowiedniego przygotowania poprzez zagęszczenie piaskiem i żwirem.

Koszt budowy płyty fundamentowej

Ile kosztuje wykonanie płyty fundamentowej? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Koszt wykonania jednego metra kwadratowego płyty fundamentowej zależy bowiem od rodzaju gruntu, przygotowanego projektu, grubości płyty, ilości potrzebnych materiałów czy jakości stali potrzebnej do wykonania zbrojenia.

Zatem jak to wygląda w praktyce?

• klasyczna płyta fundamentowa o grubości 20 cm dla domu o powierzchni 100 metrów kwadratowych to koszt około 12 tysięcy złotych,
• taka sama płyta fundamentowa, ale zlokalizowana na gruncie podmokłym i o słabej nośności to koszt 16 tysięcy złotych,
• taka sama płyta fundamentowa, ale wykonana przy użyciu betonu wodoszczelnego to koszt 20 tysięcy złotych.

Jeszcze droższe są płyty fundamentowe grzewcze. W tym przypadku koszt wykonania jednego metra kwadratowego tego typu fundamentu to około 500 złotych.

Duży wpływ na koszt wykonania płyty fundamentowej ma oczywiście koszt robocizny. Tutaj ceny są naprawdę mocno zróżnicowane. Warto więc na starcie poprosić fachowców o przybliżoną wycenę, aby wiedzieć, ile kosztować mogą sumarycznie prace.

Płyta fundamentowa czy ława fundamentowa?

Ławy fundamentowe są nadal bardzo popularnym rozwiązaniem. To najbardziej uniwersalny sposób posadowienia budynków. Dlatego nie ma problemu ze znalezieniem firmy, która je wykonuje czy z zakupem odpowiednich materiałów. Prace trwają w tym przypadku dość długo. Powodem są konieczne przerwy technologiczne związane np. z wysychaniem zaprawy, wiązaniem betonu i układaniem hydroizolacji. Czasem nie jest to jednak wada, a zaleta. Większość osób jednak uważa to za wadę.

W przypadku trudnych warunków atmosferycznych szybka realizacja prac przy wykorzystaniu płyty fundamentowej jest naprawdę dobrym rozwiązaniem. Osoby, które decydują się na płyty fundamentowe zazwyczaj kierują się jednak stanem gruntu. Jeśli teren jest grząski, płyta, która jest nieco droższa, zapewnia dobrą nośność gruntu i bezpieczeństwo całej konstrukcji. Ten typ fundamentu sprawdza się także w domach pasywnych. Z drugiej strony nie można później wykonać już w domu parterowym piwnic. To spore ograniczenie dla osób, które takie zmiany w przyszłości rozważają.

Dla wielu inwestorów najważniejszy jest koszt wykonania fundamentów. Trudno jest jednoznacznie wskazać, które z przedstawionych rozwiązań jest tańsze, a które droższe. Kluczowe znaczenie ma tutaj jakość podłoża. Konieczne jest więc wykonanie profesjonalnej wyceny i konsultacja z doświadczonymi fachowcami. Cena wykonania fundamentów na terenie stabilnym i suchym  jest niższa niż w przypadku terenu, który wymaga specjalnych przygotowań. Różnica może być naprawdę duża przy gruntach wysadzinowych i niewysadzinowych. Jeśli grunty są wysadzinowe, lepszym rozwiązaniem są klasyczne fundamenty. Jednak na gruntach niewysadzinowych tańsze będzie wykonanie płyty fundamentowej.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że od jakości i odpowiedniego doboru sposobu fundamentowania zależy w dużej mierze stabilność danego budynku i bezpieczeństwo jego mieszkańców. Decyzję należy więc podjąć po rozmowie z ekspertami, aby wybrać optymalne w danym przypadku rozwiązanie. Często są to właśnie płyty fundamentowe.